Ҫӗнӗ ҫул хыҫҫӑн пирӗн ҫӗршывра цифра телекуравӗ ҫине куҫассине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Анчах ҫак ӗҫе малтан палӑртнӑ пек 10 кунта пурнӑҫламӗҫ. Пӗчӗкшерӗн. Ҫапла Раҫҫей Правительстви шайӗнче йышӑннӑ.
Цифра телекуравӗ ҫине нарӑс уйӑхӗн 11-мӗшӗ хыҫҫӑн куҫарма тытӑнӗҫ. Мӗнпур ӗҫе ҫӗртме уйӑхӗн 10-мӗшӗччен вӗҫлесшӗн.
Чӑваш Ене илсен чӳк уйӑхӗн 21-мӗшӗнче Улатӑр, Патӑрьел, Пӑрачкав, Шӑмӑршӑ районӗсенче иккӗмӗш мультиплекса сӑнав мелӗпе ӗҫлеттерсе янӑ. Хальхи вӑхӑтра пӗрремӗш мультиплекс пур ҫӗрте те пур-ха. Ҫулталӑк вӗҫлениччен иккӗмӗш мультиплекса республикипех хута яма палӑртнӑ.
Пӗрремӗш мультиплекса «Пӗрремӗш канал», «Раҫҫей 1», «Матч ТВ», НТВ, «Пиллӗкмӗш канал», «Раҫсей К», «Раҫҫей 24», «Карусель», ОТР, «ТВ ЦЕНТР» кӗреҫҫӗ; иккӗмӗш мультиплекса — «РЕН ТВ», «Спас», «СТС», «Домашний», «Пятница», «Звезда», «Мир», «ТНТ», «Муз-ТВ», «ТВ-3».
Ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑхӗн инспекцийӗнче ӗҫленӗ икӗ арҫын тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе ҫывӑх вӑхӑтра суд пӑхса тухӗ. Вӗсене сӗтев илнӗшӗн айӑпласшӑн.
Улатӑр районӗнче ҫул-йӗр инспекторӗнче тӑрӑшнӑ икӗ инспектор кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗн пӗр каҫхине руль умӗнчи ӳсӗр ҫынна тытса чарнӑ. Лешӗн транспорта тытса пыма ирӗк те пулман. Правӑна административлӑ майпа пӑсни ҫинчен калакан протокола ҫырмассине пӗлтернӗ пакунлисем. Анчах хӗрхеннипе мар. Укҫалла. 20 пин тенкӗ ыйтнӑ вӗсем. Укҫана водителӗн ҫурла уйӑхӗн 18-19-мӗшӗсенче парса татмалла пулнӑ.
Каланӑ вӑхӑт ҫитнӗ, укҫапа арҫын татӑлма васкаман. Ҫурла уйӑхӗн 21-мӗшӗнче пакунлисем водитель килне ӗҫри машинӑпа персе ҫитнӗ. Ӑна вӗсем парӑм пирки аса илтернӗ. Авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнче вӗсем хӑйсен паллаканнине водитель патне укҫа илме ӑсатнӑ.
2019 ҫулта Чӑваш Енре ялсенче вырнаҫнӑ 30 шкулта спортзала юсӗҫ. Ку тӗллевпе федераци хыснинчен - 28,2 миллион тенкӗ, республика хыснинчен 902 пин тенкӗ уйӑрнӑ. Ку ӗҫе муниципалитетсем те тӳпе хывӗҫ.
Улатӑр, Патӑрьел, Элӗк, Ҫӗрпӳ, Муркаш, Шӑмӑршӑ, Шупашкар, Тӑвай районӗнсенче икшер шкула юсаса ҫӗнетӗҫ. Вӑрнар, Йӗпреҫ, Красноармейски, Комсомольски, Сӗнтӗрвӑрри, Пӑрачкав, Елчӗк тата Вӑрмар районӗсенче пӗрер шкул валли укҫа уйӑрнӑ. Канаш тата Етӗрне районӗсем чи телейлисем – вӗсенче виҫшер спортзал ҫӗнелӗ.
Палӑртмалла: Чӑваш Енре юлашки 5 ҫулта 150 шкулта юсав ӗҫӗсем ирттернӗ. Хальлӗхе вӗренӳ учрежденийӗсен 7 проценчӗ вуҫех те спортзалсӑр.
Ӗнер Раҫҫейре гоеграфи диктантне ҫырнӑ. Ку акцие Чӑваш Ен те хутшӑннӑ. Республикӑра тӑватӑ лапам ӗҫленӗ: Шупашкарта, Пӑрачкав, Улатӑр, Комсомольски, Етӗрне тата Йӗпреҫ районӗсенче. Шупашарта вара виҫӗ лапамра диктант ҫырнӑ. Тӗп лапама – И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн историпе географи факультетне – 600 ытла ҫын пухӑннӑ. Вӗсен йышӗнче студентсем, шкул ачисем, географи вӗрентекенӗсем пулнӑ. Чи ҫамрӑкки Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 6-ри ача пулнӑ, чи асли вара – ЧПУн 74 ҫулти профессорӗ.
Акци вӗҫленмен-ха. Ӗнер пӗлӗве тӗрӗслеме ӗлкӗреймерӗр тӗк диктанта онлайн мелпе ҫырма май пур. Вӑл чӳк уйӑхӗн 15-мӗшӗнче 14 сехетре вӗҫленӗ.
Ӗнер, чӳк уйӑхӗн 8-мӗшӗнче, «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» политика партийӗн Чӑваш Енри уйрӑмӗ конференци ирттернӗ, унта уйрӑм ертӳҫи пулма Юрий Кислова шаннӑ. Кун пирки «Правда ПФО» интернет-кӑларӑм хыпарлать.
Депутатсен ытларахӑшӗ шӑпах Юрий Кисловшӑн сасӑланӑ, ҫавна май вӑл уйрӑм ертӳҫи пулса тӑнӑ. Аса илтерер: Юрий Кислов Улатӑр районӗнчи Кувакино салинче 1954 ҫулта ҫуралнӑ, И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика институтӗнче, И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче вӗреннӗ. Тӗрлӗ ҫулта вӗренӳ мастерӗ, техникум директорӗн ҫумӗ пулса ӗҫленӗ. 30 ҫула яхӑн Шупашкарти 2-мӗш ҫӑкӑр савучӗн директорӗ пулнӑ. Халӗ те вӑл унтах аталану директорӗнче вӑй хурать. Ҫав вӑхӑтрах вӑл Патшалӑх Канашӗн депутачӗ, ача-пӑча фончӗн Чӑваш Енри уйрӑмӗн председателӗ.
Йӑлана кӗнӗ тӑрӑх, Республика кунӗ Шупашкарта тата пӗр районта иртет. Ҫитес ҫул уява ӑҫта ирттерӗҫ-ха?
2019 ҫулта Республика кунӗнчи уявсем Шупашкарта тата Улатӑр районӗнче ирттерӗҫ. Ҫавна май муниципалитета грант уйӑрса парӗҫ. Ку укҫа-тенкӗпе районта хӑтлӑх, илем кӗртӗҫ.
Аса илтерер: кӑҫал Республика кунне Шупашкарта тата Красноармейски районӗнче ирттернӗ.
Чӑваш Енри хӑш-пӗр районта ҫывӑх вӑхӑтра юсав кӗтсе илеймӗҫ. Кунта сӑмах нумай хваттерлӗ ҫуртсене тӗплӗн юсасси пирки пырать. «Тӗплӗ юсав фончӗ» коммерцилле мар организацире пӗлтернӗ тӑрӑх, тӗплӗ юсавшӑн укҫа тӳлемен муниципалитетсем тӗплӗ юсава ҫывӑх 5 ҫулта кӗтсе илесси иккӗленӳллӗ.
Нумай хваттерлӗ ҫуртсенче пурӑнакан Чӑваш Енри ҫынсенчен 99,83 проценчӗ кӑҫалхи кӑрлач-авӑн уйӑхӗсенче тӳлевпе вӑхӑтра татӑлса пынӑ. Ҫак енӗпе Улатӑр (106%), Ҫӗнӗ Шупашкар (104%), Куславкка районӗ (103%), Шупашкар хули (102 %), Канаш хули (100%) лайӑххисен ретӗнче. Комсомольски (61 %), Улатӑр (74 %), Ҫӗмӗрле (74 %) районӗсем кайра пыраҫӗ. Вӗсенче ҫитес 5 ҫулта тӗплӗ юсав ирттересси иккӗленӳллӗ. Ҫапла хӑратать «Тӗплӗ юсав фончӗ» коммерцилле мар организаци.
Чӑваш Енре тӗнче тетелне тухма ҫук ялсен переченьне ҫирӗплетнӗ. Ӗҫлӗ хута республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталне вырнаҫтарнӑ.
Унта ҫырнине ӗненсен, тӗнче тетелне тухма май ҫук ялсем Чӑваш Енре — 15. Пурте вӗсем Улатӑр районӗнче вырнаҫнӑ.
Тӗнче тетелне кӗме май ҫук ялсен списокне республикӑн Министрсен Кабинечӗн Ертӳҫи Иван Моторин алӑ пусса ҫирӗплетнӗ.
Улатӑр районӗнчи 15 ялта «Интернет» информаципе телекоммуникаци сечӗ ҫук ҫеҫ мар, вӗсенче вай-фай урлӑ та тӗнче тетелне кӗреймӗн.
Тӗнче тетелне кӗме май ҫук ялсем Алтышево, Атратск, Иваньково-Ленински, Киров, Междуреченски, Ҫӗнӗ Эйпеҫ, Первомайски тата Кивӗ Эйпеҫ ял тӑрӑхӗсенче вырнаҫнӑ.
Сӑмах май ҫакна та палӑртмалла: Чӑваш Енри халӑх йышлӑ ялсене Ростелеком вай-фай точкисем вырнаҫтарчӗ.
Севастополь хулинче Чӑваш Енри пураран чиркӳ хӑпартаҫҫӗ. Кун пирки ҫак йӗркесен авторне Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗн Крым Республикинчи тата Севастопольти пайташӗ Андрей Яковлев паян пӗлтерчӗ.
Вӑл каланӑ тӑрӑх, Севастопольти чӑвашсен наципе культура обществин хастарӗсем Гурий ҫветтуй храмӗнче пулнӑ. Чиркӗве Севастополе хӳтӗлесе пуҫ хунисене асӑнса тума пуҫланӑ.
Чиркӳ хӑпартакансемпе Севастопольти чӑвашсен «Туслӑх» фольклор ушкӑнӗ те (ӑна Мариной Громенко ертсе пырать) хутшӑннӑ. Унти чӑвашсен наципе культура обществин ертӳҫи Любовь Тавлуй чӑваш чӗлхине, наци йӑли-йӗркине упраса хӑварас тӗлӗшпе асӑннӑ тӑрӑхра туса ирттерекен ӗҫсем ҫинчен каласа кӑтартнӑ.
Чиркӗве Чӑваш Енри Роман Чернов, Николай Маркелов, Григорий Тигинов, Григорий Афанасьев, Владимир Апраксин строительсем хӑпартаҫҫӗ.
Улатӑр районӗнче пурӑнакан 29 ҫулти хӗрарӑмӑн чунӗнче ахаль те йывӑр пуль-ха. Ӑна пӗчӗк ывӑлне асӑрханмасӑр вӗлернӗшӗн айӑпласшӑн.
Чӑваш Ен прокуратури пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал ҫурла уйӑхӗн 21-мӗшӗнче хӗрарӑм пилӗк уйӑхри ывӑлне тӑхӑнтартнӑ, пуҫне вара тытман. Пӗчӗкскер пуҫӗпе сӗтел ҫине ҫапӑннӑ та кӑштахран вилнӗ.
Амӑшӗ хӑйӗн айӑпне йышӑннӑ. Ун тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе Улатӑр районӗн судне ярса панӑ. Куншӑн хӗрарӑма 2 ҫул таран ирӗксӗр хӑварма пултараҫҫӗ.
-0.7 °C